Medikal Çeviri Kuruluşu Seçerken Dikkat Edilecek Hususlar

Bir pazar yerinde organik ürünler satan üreticiler vardı. Birbirinden ilginç ve lezzetli görünen taptaze ürünler, yöresel diyaloglarla tatlandırılmış şekilde servis ediliyordu. Kıyasıya rekabetin dostça ve samimi yaklaşımlarla vurgulandığı bu pazar yerinde ürünlerin fiyatları da birbirine yakındı. Kimisi yöresel kıyafetlerle ilgi çekmeye çalışıyordu. Kimisi yöre ağzını kullanarak hem güldüren hem de kendini sevdiren bir yaklaşımla satışını yapmaya çalışıyordu. Anadolu’nun candan kopan bir parçası olarak cömertlik pazarın görülmez erdemiydi. Her müşteri bir konuk misali ağırlanıyor, ardından leziz ürünlerle gönüllerin yanı sıra midelere de bir şölen yaşatılıyordu. Kırış kırış alınlı nenelerin dedelerin merhametli gülüşleri pazar yerini dolgun tutan bir hava katıyordu. Nice emeklerle üretilen bu lezzetlerin üretim tesislerine ulaşabilmek elbetteki imkansızdı. Ama el yapımı olduğu söylenen bir pekmezin aynı kapakla onlarca kişiye tadımının yaptırılması elbette hijyen anlamında akıllarda bulanıklığa neden oluyordu.

Kısa bir tasvirle başladığımız bu yazımızda sizlerle medikal çeviri Kuruluşu seçerken özellikle tıbbi cihaz dağıtıcılarının nelere dikkat etmeleri gerektiğini paylaşmak istiyoruz. Her mesleğin kendine göre zor yanı, kolay yanı, riskleri ve fırsatları vardır. Otomobil alırken konforu ve görüntüsü kullanıcıyı cezbedebilecek vasıfta olan bir üretim, motor bloğundaki onarılamaz hatadan dolayı kullanıcısına çok zaman sonra "vah tüh" dedirtebilecek duruma gelebilir. Peki, medikal cihaz dağıtıcıları Kanunlar ve nizamlar önünde üretici ile eş sorumluluklara sahip iken medikal cihaz belgelerinin tercümelerinden dolayı nelerle karşılaşabilir? Bu riskleri minimize edebilmenin yolları nelerdir?

"Her bireyin başarılı olabileceği sadece bir tek meslek vardır gerçeği"

Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz! Ne güzel söylenmiş değil mi? Biz çevirmenlerin ve çeviri kuruluşlarının temelini oluşturan asli profesyonellerin beşeri özellikleri öncelikle medikal cihaz dağıtıcıları tarafından göz önünde bulundurulmalı. Bir birey, hem mühendis, hem doktor ve hem de avukat olabilmiş midir? Elbette hayır. Peki bir hukukçu hem savcı, hem hakim olabilmiş midir? Yine cevap belli. Hadi biraz daha özelleştirelim. Bir ceza hakimi aynı zamanda vergi hakimi olabilir mi? Belki Levent Kırca skeçlerinde… Bu durumların gerçek yaşamda olabilmesi asla mümkün değildir! Asıl sorumuz tam da bu noktada geliyor: Bir çeviri kuruluşu hem hukuk, hem medikal, hem kozmetik, hem inşaat, hem denizcilik (istediğiniz kadar ekleyebilirsiniz) konusunda nasıl ihtisas sahibi olabilir? Medikal cihaz kuruluşlarının bu gerçeği her daim zihinlerlerinde saklamaları faydalı ve kaliteli hizmetlere ulaşabilmek açısından bir koşuldur.

"Eşyanın doğasını kabullenerek işe başlamak" sorunsalı ve bununla birlikte risklerin iyi bir şekilde yönetilebileceği gerçeği"

Eşyanın doğası evet! Yani yaşamın akışına uygun olan, doğaya uygun olan! Örneğin bir cerrahın günde her bir saat başı dört ameliyata girebilmesi ne kadar mümkünse, bir çevirmenin/çeviri Kuruluşunun bir günde saat başı dört ayrı metinle ilgilenebilmesi de aynı ölçüde mümkündür ve aynı seviyede başarı ihtimaline sahiptir! Sonuç her iki grupta da aynı olur! Cerrah, mesleğini icra ederken olguya ait öyküyü, genişletilmiş raporları, laboratuar analizlerini (ve diğer pek çok veriyi) değerlendirmekle yükümlü iken bir çevirmenin bir metnin çevirisini yapabilmesi için o metni okuması, bilinmeyen sözcükleri mümkünse metnin yazarı/sorumlusu ile tartışması, ilgili belgede adı geçen ürün ve kuruluşlar hakkında fikir sahibi olması, hedef kültürün (yani çeviriyi okuyacak kişinin/kurumun) yapısal işleyişini/risklerini bilmesi çeviri sürecinin tam da merkezinde olan yükümlülükler değil midir? Tüm iyi niyete ve bilgiye rağmen cerrahlar için malpraktisin yani uygulama hatasının kaçınılmaz olması yapılan işin doğası gereği değil midir? Elbette öyledir. Hastaya bağlı sebepler, ortama bağlı sebepler vb. cerrahın işlem kalitesini doğrudan etkilerken çevirmenin/çeviri kuruluşunun eser miktarda hataya neden olabilme ihtimali yok mudur? Sadece çevirmenden kaynaklı değil elbette! Kaynak metnin (yani metnin yazıldığı dilin) kalitesi, metnin yazarı/sorumlusu ile yapılan görüşmeler son metin üzerinde bir etkiye sahip değil midir? Karar sizin.

Kararınızı verdiniz ve "evet" dediyseniz işte buradan sonrasını okumaya devam edebilirsiniz. Yok, "hayır" böyle bir etkinin olabilmesi mümkün değil derseniz yazımızın kalanı sizin için uygun olmayabilir.

Evet dediğiniz için öncelikle doğru yolda olduğunuzu belirtelim! Çünkü çevirmenler gibi örneğimizde yer alan cerrahların da söz konusu risk grubu içerisinde olduğunu ve bu riskleri minimize etmek üzere "Hekim Mesleki Sorumluluk Sigortası" ile hizmetlerini güvence altına aldığını hatırlatırız. Peki çevirmenler/çeviri Kuruluşları olası risklerini nasıl minimize eder? Evet, asıl sorun burada işte! Bu sorunun yanıtı birkaç yıl öncesine kadar "Edemez, biraz zor eder" gibiydi. Ama, çeviri risklerini biz minimize ettik ve medikal cihaz kuruluşlarının bizden kaynaklanabilecek olası zararlarının tümünü tazmin edebilmek üzere bir "Çevirmen Mesleki Sorumluluk Sigortası" yaptırdık. Tıpkı cerrahlar, avukatlar, mali müşavirler gibi. Bunun medikal cihaz Kuruluşları için pek çok avantajı var. Buradan daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

"Medikal Çeviride bir dinlenme süresinin gerekli olduğu gerçeği"

Cerrahlardan başladığımız örneğimize yine cerrahlarla devam edelim: Cerrah, operasyon sonrasında hastasını yataktan kaldırıp evine gönderir mi? Elbette hayır. Bir nekahat yani iyileşme süreci vardır. Hasta öncelikle yoğun bakımda sonrasında ise gerekli ise ilgili serviste gözetim (müşahade) altında tutulur. Bir çevirmenin/çeviri kuruluşunun hazırladığı bir metin medikal cihaz kuruluşuna hemen teslim edilebilir mi? Kararı yine size bırakıyoruz. Ama biz size şu kadarını hatırlatalım vereceğiniz karara yardımcı olabilmek için: "Çevirmenlik mesleği görgüldür. Deneye ve gözleme dayanır yani. Bunun beraberinde ise tedricen gelişir. Yani, elde edilen bilgi arttıkça çeviri metin kalitesi de görece artar." Eğer, beş yıl önce yapılan medikal çevirilerle beş yıl sonra yapılan medikal çeviriler arasında fark oluşmamışsa ya ilk metin mükemmel düzeydedir (ki dilbilim yasalarınca pek de mümkün değildir) ya da çevirmen/çeviri kuruluşunun mesleki gelişiminde pek bir ilerleme söz konusu olmamıştır.

"Yardımcı kaynakların kullanımı gerçeği"

Hakim "Karar!" dediğinde yan tarafında karıştırmakta olduğu bir içtihat muhakkak vardır. Yoksa kararın akılcılığından taraflar şüphe etmeye başlar. Cerrahın destek aldığı bir kılavuz, pilotun yol haritasını gösteren bir rehber muhakkak vardır. Peki medikal cihaz çevirmeni/çeviri Kuruluşu nereye bakar? İnternete mi bakar? Elbette bakar ama bununla yetinmez. Yetinirse çeviri metnin hedef kültürde yani son kullanıcılarda oluşturacağı etki açısından soru işaretleri gündeme gelebilir. Özellikle TİTUBB konusunda bir kaynağa bakmak doğru değil midir?

"Operasyonel desteğin ne denli önemli olduğu gerçeği"

Hakim, koltuğundan bir anda fırlayarak mavi önlük giyiyor. Yüksek sesle tarafların isimlerini okuyor. Herkesten önce hakim koltuğuna oturuyor cübbesini düzeltiyor. "Yaz!" derken fırlıyor yerinden ve daktilonun başına geçiyor. Olacak iş mi? Değil! Biz de bu işi yalnız yapamayız. Sağlık Bakanlığının o kadar çok yönetmeliği ve duyurusu var ki; ithalatçılar her birinden sorumlu! Bizim görevimiz, nizamlara uygun biçimde ve TİTUBB/SGK için en uygun iletişimi sağlamak. Bunu ancak bir Çözüm Ortağı ile sağlayabiliriz.

"Fayda maliyet analizinde sağlanan faydaların daha önemli olduğu gerçeği"

Hastane hastane dolaşarak ameliyat maliyetleri analizi yapanlar olabilir. Ama başarısız bir ameliyatı "sudan ucuz" olsa da kim yaptırmak ister ki? Peki medikal çeviri için ne demeli? Onlarca farklı çeviri fiyatı ile karşılaşır müşteri. Aralarında sudan ucuz olanları da vardır, ateş pahası olanları da. Müşteriler fayda analizini ne ölçüde yapar? Burası yine sizin takdiriniz. Ama sudan ucuz medikal çevirilerinin TİTUBB tarafından yayınlanan duyurularda konu edinildiğini de unutmamak önemlidir.

"Etiğin bir cehver olduğu gerçeği"

Beyin cerrahı tarafından yapılan kalp ameliyatının başarı ihtimalini kendinize sorarak başlayabilirsiniz bu bölümü okumaya! Beyin cerrahı da kalp cerrahı da aslen cerrahtır ve temelde aynı eğitim sürecinden geçmiştir. Peki medikal çevirmen/çeviri kuruluşu? Her metni çevirmem derse çevirmen etiğin bir gereğini yapıyordur. Öncelikle sakın ola kızmayın ona! Bilin ki; iyi bir güvence ile karşılaştınız!

"Teknolojik bir yaklaşımın da gerekli olduğu gerçeği!"

Ameliyat sırasında nabız ölçümünü kol saati ve parmak sayarak yapan cerrah var mıdır? Belki 1930’lu yılların filmlerinde kaldı o sahneler.. Medikal cihaz çevirmenleri/çeviri kuruluşlarının teknolojik gelişmelerden faydalanmasına ne demeli? Elbetteki faydalanmalı. Bununla beraber, aklı olmayan, fikri olmayan bilgisayar çeviri araçlarından faydalanmayı demiyoruz kesinlikle burada. Bizim kastettiğimiz medikal cihaz çevirilerinin okunmasından, ayıklanmasından, teslimine kadar geçen sürede teknolojiden faydalanmak.

Son söz olarak şunu belirtelim: Üreticilerle eş sorumluluklarda olan medikal cihaz dağıtıcılarının birçok ve ağır yükümlülükleri varken medikal çeviriden dolayı sorun yaşamamaları için çeviri kuruluşu seçimlerini Mutluluğa Çevirmeleri son derece önemlidir.